Czerwony porfir bałtycki
Skąd pochodzi?
Wychodnie czerwonego porfiru bałtyckiego znajdują się około 100 km na południowy wschód od Wysp Alandzkich. Czerwony porfir bałtycki jest jedną z częściej występujących i jednocześnie najłatwiejszych do makroskopowego rozpoznania skał przewodnich spotykanych na terenie Polski. Wiek skały to około 1,6 miliarda lat. Transport lodowy narzutniaków czerwonego porfiru bałtyckiego na Wzgórza Dylewskie wyniósł około 700 km.
Jaką ma petrografię?
Porfir kwarcowy o afanitowym (skrytokrystalicznym), zbitym, czerwonoceglastym lub brunatnoczerwonym cieście skalnym. Tkwią w nim trudno dostrzegalne fenokryształy (prawidłowo wykształcone kryształy) skaleni o długości do 2 mm, tego samego koloru co tło. Dymnoszare kanciaste kryształy kwarcu mają takie same rozmiary i są najlepiej widoczne na świeżym przełamie, gdzie błyszczą jak potłuczone szkło. Nierzadko występują czarne lub zielonkawe enklawy zmienionego bazaltu, otoczone wąską, jasną obwódką. Obecne są również plamki chlorytu o wielkości do 10 mm.
Czerwony porfir bałtycki jest bardzo podobny do dalareńskiego porfiru Bredvad, od którego odróżnia go jedynie obecność widocznych gołym okiem kryształów kwarcu.
Czerwony porfir bałtycki jest eratykiem przewodnim.
Rozmiary okazu w lapidarium: wys. 1,00 m, obw. – 2,25 m.
fot. Alicja Szarzyńska
mapy: Dariusz Gałązka
opracowanie merytoryczne: Dariusz Gałązka, Alicja Szarzyńska
