Zajączki
W XIV wieku miejscowość nosiła nazwę Sassenpile. W latach 1539-1783 dobra pozostawały w rękach znanego rodu pruskiego von Finckenstein. Na przełomie XVIII i XIX wieku majątek Haasneberg trafił ostatecznie w ręce rodziny Kramerów pochodzących z Pomorza i pozostał w ich władaniu aż 1945 roku, gdy ostatni członkowie rodziny musieli uciekać do Niemiec przed Rosjanami wkraczającymi na te ziemie. W latach 20’ i 30‘ XX wieku w Zajączkach przebywał kilkakrotnie feldmarszałek, późniejszy prezydent Republiki Weimarskiej – Paul von Hinderburg. Co ciekawe, mężczyźni z rodu Kramerów należeli podobno do Loży Wolnomularskiej i dosyć często organizowali tajne i oficjalne spotkania bractwa. W lokalnej tradycji zostały one otoczone wieloma mitami, łączono je z dawnymi historiami o klasztorze w Zajączkach, który w wyniku klątwy zapadł się pod ziemię. Pamiątką po nim miał być „Płaczący kamień” – duża granitowa misa z dwoma wyżłobieniami na krawędziach (w lokalnych przekazach chrzcielnica lub część pogańskiego ołtarza), która w czasach świetności majątku stała w parku dworskim na brzegu mokradła. Mieszkańcy Zajączek uważali, że wolnomularze spotykają się przy kamieniu próbując odkryć tajemnicę zaginionego klasztoru. Niestety rozległy majątek nie przetrwał wojny. Dzisiaj można jedynie podziwiać pozostałości dziczejącego parku i dużych budynków gospodarczych.
fot. Maciej Rodziewicz
